Một đặc tính về tính cách là sự tập trung vào cảm xúc bên trong hơn là bên ngoài, được gọi là hướng nội. Thường có sự phân chia giữa hướng nội và hướng ngoại dựa trên câu hỏi: “Nếu tôi là người hướng nội thì tôi không thể là người hướng ngoại và ngược lại”. Tuy nhiên, thực tế là hầu hết mọi người đều nằm ở giữa hai cực hướng nội và hướng ngoại.
Người hướng nội/hướng ngoại là gì?
Một trong những đặc tính cốt lõi được xác định trong nhiều lý thuyết tâm lý về tính cách là xu hướng nội hay hướng ngoại.
Bằng việc sử dụng các khái niệm hướng nội và hướng ngoại được đưa ra trong nghiên cứu của chuyên gia tâm lý học Carl Jung, các thuật ngữ này đã được phổ biến và trở thành trung tâm của nhiều lý thuyết tâm lý khác như Big-5 hay MBTI của Myers-Briggs. Theo ông, tất cả mọi người đều có đặc điểm tính cách hướng nội và hướng ngoại, tuy nhiên một trong hai đặc điểm này sẽ được phát triển hơn so với đặc điểm còn lại.
Khi một người có tính cách hướng nội muốn tham dự một bữa tiệc hoặc dành thời gian cho một nhóm đông người, trong khi người có tính cách hướng ngoại rất hào hứng, thì người hướng nội cần phải dành thời gian riêng để “tái tạo năng lượng”.
Nguyên nhân hướng nội hoặc hướng ngoại
Chức năng quan trọng của sinh lý là giải thích cách cơ thể của bạn phản ứng với môi trường bên ngoài hoặc tập trung vào bên trong. Điều này ảnh hưởng đến mức độ hướng ngoại hoặc hướng nội của bạn.
Một mạng lưới các tế bào thần kinh trong bộ não, được gọi là Hệ thống kích hoạt dạng lưới (Reticular Activating System – RAS), có nhiệm vụ điều chỉnh mức độ kích thích từ môi trường bên ngoài, đồng thời điều chỉnh trạng thái giấc ngủ và tỉnh thức của cơ thể.
Chức năng của hệ thống này là kiểm soát thông tin bạn nhận được thông qua 5 giác quan. Khi gặp phải tình huống nguy hiểm, RAS sẽ hoạt động tăng cường để giúp bạn cảnh giác và sẵn sàng đối phó với tình huống đó (trạng thái căng thẳng). Tuy nhiên, mỗi người lại có ngưỡng căng thẳng khác nhau, và có những người có xu hướng có ngưỡng căng thẳng cao hơn, trong khi những người khác có ngưỡng căng thẳng thấp hơn.
Phân loại hướng nội và hướng ngoại
Theo nhà tâm lý học Hans Eysenck, ngưỡng kích hoạt RAS để đối phó với nguy hiểm là một phổ liên tục.
Một chốn thanh tịnh là điều mà người có tính cách nội tâm mong muốn để phục hồi sinh lực, trong khi người có tính cách hướng ngoại thì tràn đầy năng lượng khi giao tiếp với người khác.
Dấu hiệu bạn là người hướng nội
Chỉ là một vài trong số những tín hiệu cho thấy bạn (hoặc ai đó bạn biết) có thể là người thích tĩnh lặng, sau đây.
1. Ở gần nhiều người làm cạn kiệt năng lượng
Bao giờ bạn đã từng cảm thấy mệt mỏi sau khi ở nơi đông người? Bạn có thường muốn rút lui đến một không gian yên tĩnh và dành thời gian cho chính mình sau một ngày tương tác với người khác không? Một trong những đặc trưng quan trọng của tính cách này là người có tính hướng nội phải tiêu tốn năng lượng trong các tình huống xã hội.
Dành thời gian chất lượng để trò chuyện với những người quan trọng như bạn thân là điều thú vị với nhiều người có xu hướng nội tâm. Họ ưa thích sử dụng thời gian của mình để giao tiếp với những người quan trọng đối với họ.
2. Bạn hướng nội vì bạn thích một mình
Một chiều tĩnh lặng là thời gian thư giãn cho những người có tính cách hướng nội để thưởng thức sở thích của mình, như đọc sách thú vị, đi dạo trong không gian thiên nhiên yên tĩnh hoặc xem chương trình truyền hình yêu thích để khôi phục năng lượng. Nhiều người hướng nội thích dành thời gian để giao lưu với bạn bè hoặc những người thân quen.
Có thể hỗ trợ họ trở về một không gian yên tĩnh sau một ngày dài tham gia xã hội để suy nghĩ, suy tư và tái tạo năng lượng. Hành động đơn độc mang ý nghĩa quan trọng trong tình huống này.
3. Bạn có mối quan hệ thân thiết
Dù người có tính cách khép kín thường không ưa giao tiếp nhiều, tuy nhiên phổ biến nhận thức sai lầm là họ không thích tìm hiểu bạn bè mới. Thực tế, thay vì có một số lượng lớn mối quan hệ xã hội mà họ chỉ biết qua qua trò chuyện nhỏ, họ thích có một nhóm bạn thân thiết. Những người có tính cách khép kín thích xây dựng một mối quan hệ chặt chẽ, lâu dài.
4. Bạn hướng nội nên là người trầm tính và khó gần
Người hướng nội thường được mô tả là trầm tính, dè dặt, êm dịu và đôi khi bị nhầm là nhút nhát.
Một số cá nhân không có tính cách hướng nội thì không có xu hướng sợ hãi hay lo lắng. Điều này đơn giản là bởi họ ưa chọn lựa từ ngữ một cách cẩn thận, tránh lãng phí thời gian và năng lượng vào những cuộc trò chuyện vô nghĩa. Trong khi đó, những người có tính cách hướng nội thì thường có xu hướng nhút nhát.
5. Ở môi trường đông người quá lâu khiến bạn cảm thấy mất tập trung
Khi dành thời gian cho các hoạt động xã hội như buổi liên hoan hoặc cuộc sống, những người có tính cách hướng nội có thể cảm thấy mất tập trung và bị choáng ngợp.
Tính hướng nội có xu hướng dễ bị phân tán sự chú ý hơn tính hướng ngoại, theo ít nhất một nghiên cứu. Điều này giải thích tại sao những người có tính hướng nội thường ưa thích những nơi yên tĩnh, như đã được các nhà nghiên cứu phát hiện.
6. Bạn có đời sống nội tâm
Nếu bạn thuộc dạng người khép kín, thường có xu hướng tập trung vào bên trong và nếu bạn cảm thấy mình có hiểu biết sâu sắc về bản thân và cảm xúc của mình, thì đó là một đặc điểm của người có tính cách hướng nội.
7. Bạn bị thu hút những công việc độc lập
Những nhiệm vụ đòi hỏi nhiều tương tác xã hội thường ít thu hút người có tính cách hướng nội. Tuy nhiên, những công việc độc lập lại dễ thu hút họ hơn. Ví dụ, một nhà văn, một kế toán, một lập trình viên, một nhà thiết kế đồ họa, một dược sĩ hoặc một nghệ sĩ có thể phù hợp với tính cách này. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là họ không thể tham gia vào các công việc tương tác xã hội nhiều hơn.
Dấu hiệu bạn là người hướng ngoại
Đây chỉ là một số biểu hiện cho thấy bạn (hoặc ai đó bạn quen) có thể là người thích giao tiếp và có tính cách hướng ngoại.
1. Bạn thích giao tiếp
Không chỉ thích trò chuyện với bạn bè, thành viên trong gia đình và đồng nghiệp, những người thích giao tiếp còn thích nói chuyện với những người hoàn toàn không quen biết. Họ thích gặp gỡ những người mới và khám phá về cuộc sống của họ.
Những người có tính cách hướng ngoại thường tỏ ra thích nói chuyện để khám phá và sắp xếp những ý tưởng và suy nghĩ của mình, khác với những người có tính cách hướng nội thường suy nghĩ kỹ trước khi đưa ra lời nói.
Đang có sự phổ biến của việc tạo mối quan hệ ở những người có tính cách hướng ngoại. Bạn rất khéo léo trong việc gặp gỡ những người lạ, khởi đầu cuộc trò chuyện và không có gì bất ngờ khi bạn kết bạn một cách dễ dàng.
2. Giao tiếp xã hội giúp bạn cảm thấy tràn đầy năng lượng và cảm hứng
Với năng lượng và đam mê, người mang tính cách cởi mở thường cảm thấy không thoải mái sau khi tiếp xúc với người lạ. Khi phải dành nhiều thời gian ở một mình, họ thường bắt đầu cảm thấy nhàm chán và mệt mỏi.
3. Bạn thích giải quyết vấn đề bằng cách thảo luận
Bạn yêu thích tranh luận về các thách thức và sự lựa chọn đa dạng với người khác khi phải đối mặt với vấn đề. Bàn về vấn đề giúp bạn khám phá sâu sắc về thách thức và tìm ra những giải pháp tốt nhất. Sau một ngày làm việc hay học tập vất vả, chia sẻ về vấn đề với bạn bè hoặc gia đình có thể giúp bạn giảm căng thẳng hơn so với phải đơn độc.
4. Bạn có thể thân thiện và dễ gần với những người bạn mới
Yêu thích kết nối với mọi người như một phương pháp để tìm kiếm động lực, những người năng động có thể hiểu cách giao tiếp với những người lạ và giới thiệu tại một bữa tiệc. Vì thế, những người năng động thường dễ dàng gặp gỡ và tạo bạn với những người mới.
5. Bạn thích cởi mở
Khi chọn thể hiện ý nghĩ và cảm xúc của mình, những người có tính cách hướng ngoại sẽ trở nên sáng suốt hơn. Vì vậy, những người khác thường cảm thấy người hướng ngoại dễ gần và thân thiện hơn.
Không có loại nào tốt hơn loại nào, điều quan trọng là. Lợi ích và bất lợi của từng loại hướng nội hoặc hướng ngoại phụ thuộc vào từng tình huống khác nhau. Tuy nhiên, bằng cách hiểu rõ hơn về bản thân, bạn có thể chấp nhận mình, lựa chọn lối sống và phương pháp học phù hợp với sở trường của mình.
Nếu bạn thuộc dạng người có tính cách hướng nội, hãy để cho mình được tìm kiếm một khoảnh khắc êm đềm để tạm thời thoát khỏi sự ồn ào và làm đầy năng lượng. Ngược lại, với những người có tính cách hướng ngoại, việc học hỏi thông qua việc giao tiếp với mọi người có thể là phương pháp hợp lý nhất. Xin hãy cho phép mình mở rộng tầm mắt và hòa nhập vào đám đông, vì đây có thể là cách học tập phù hợp với bạn.
