Vật cống phẩm quý giá nhất dành cho vua chúa triều đình từ thời xa xưa được xem là Sừng Tê giác. Người ta cho rằng đây là một loại thuốc đắt tiền có tác dụng chữa trị nhiều loại bệnh, vì thế, con người đã săn bắn và buôn bán Sừng Tê giác với giá trị lên tới hàng tỷ đồng. Tuy nhiên, việc này đang đẩy loài động vật này đến bờ vực tuyệt chủng. Vậy, Sừng Tê giác có thực sự là “thần dược” và có thể chữa trị được nhiều loại bệnh hay không? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết này.
Tê giác là gì?
Có những tên gọi khác như Tê giác đầu một sừng, Tê ngưu giác…
Là loài động vật hoang dã. Có rất nhiều loại khác nhau trên toàn cầu.
Tê giác một sừng được biết đến với hai tên khoa học là Rhinoceros unicornis L. Và Rhinoceros sondaicus Desmarest, thuộc họ Tê giác Rhinocerotidae.
Sừng Tê giác được biết đến với tên khoa học Cornu Rhinoceri.
Mô tả loài Tê giác
Động vật có kích thước lớn nhất trong loài động vật là tê giác, trọng lượng trung bình của chúng dao động từ 1000 đến 2000 kg. Thân hình của chúng to và cục mịch nhưng lại di chuyển rất nhanh. Thân của tê giác có chiều dài khoảng từ 3 đến 4 mét và chiều cao từ 1,5 đến 1,7 mét. Chúng có cơ thể lớn, đầu dài, tai đứng thẳng, mắt nhỏ và khứu giác rất nhạy bén. Sừng của tê giác nằm ở vị trí mũi và được gắn vào lớp da dày. Thông thường, chỉ các con đực mới có sừng, tuy nhiên loài tê giác 2 sừng có thể được tìm thấy cả ở con cái. Chân của chúng ngắn, to và có 3 ngón, mỗi ngón đều có móng guốc. Da của tê giác rất dày và cứng. Bề mặt da có nhiều nếp gấp giúp chia cơ thể thành nhiều mảnh. Lông của chúng thưa và có màu xám đậm.
Phân bố sinh thái
Loài Tê giác đặc hữu xuất hiện tại Châu Á và Châu Phi trên toàn cầu. Trước đây tại Việt Nam, chúng được tìm thấy ở Lai Châu, Sơn La, vùng Trung Bộ và Nam Bộ. Tuy nhiên, do việc săn bắn quá mức, số lượng loài này hiện nay đã giảm sút đáng kể. Chỉ có thể tìm thấy rất hiếm lác đác ở Lâm Đồng, Đắc Lắc và Đồng Nai.
Các khu rừng nhiệt đới đầy cây cối như tre, nứa, song, móc mây là môi trường sống của tê giác. Loài động vật này yêu thích sống ở bên bờ sông và đặc biệt là các vùng đầm lầy. Thức ăn của tê giác bao gồm các loại lá cây, măng, quả non và cành non. Con tê giác đực và tê giác cái chỉ gặp nhau vào mùa sinh sản. Mỗi lần sinh sản, tê giác chỉ đẻ một con và khoảng thời gian giữa hai lần sinh sản là từ 3 đến 4 năm.
Bộ phận dùng
Thường có những người săn bắn Tê giác và sau đó đánh cắp sừng của chúng để sử dụng.
Loại bỏ phần da dày bao quanh xương mũi để thu được sừng làm đau vô cùng và có thể gây ảnh hưởng xấu tới sự sống còn của động vật. Nhu cầu lấy sừng.
Thành phần hóa học của sừng Tê giác
Sừng tê giác chứa các thành phần như calci carbonat, keratin, calci photphat và acid amin. Dịch chiết từ sừng được áp dụng trong phản ứng alkaloid.
Tác dụng của sừng Tê giác
Sừng Tê giác có vị mặn, đắng, chua và tính hàn theo các tài liệu y học cổ truyền và quy kinh Tâm, Can, Vị. Công dụng của nó là làm mát cơ thể, giải độc và làm dịu các triệu chứng lo âu. Vào thời xa xưa, Sừng Tê giác được sử dụng để điều trị các bệnh sốt cao, mê sảng, co giật và để điều trị các vấn đề về máu như thổ huyết, nục huyết, ung nhọt và hậu bối.
Cách sử dụng theo sách cổ
Để sử dụng sừng, có thể đưa vào nước sôi cho đến khi dung dịch trở nên trắng như sữa để uống hoặc cắt nhỏ và trộn với các loại thuốc khác.
Lưu ý khi dùng
Bà bầu hoặc những người không mắc bệnh nóng trong không nên áp dụng.
Có nhất thiết phải giết loài Tê giác để lấy sừng trị bệnh?
Công dụng bị thổi phồng
Theo các tài liệu cổ, sừng Tê giác được cho là có tính thanh nhiệt, lương huyết và giải độc trấn kinh. Người xưa chỉ sử dụng loại sừng này để điều trị cho bệnh nhân bị sốt cao, mê man và co giật do bị ôn độc. Tuy nhiên, các tác dụng của sừng động vật đã được phóng đại quá mức do giá trị kinh tế. Nhiều tác dụng được liên kết mà không có căn cứ khoa học, ví dụ như “chữa được ung thư”, “chữa được vấn đề sinh lý, liệt dương ở nam giới” hay “chữa được các bệnh lý khác”.
Một cách quyết định, con người đã và đang khai thác loài vật này. Tê giác hiện nay đã trở thành một loài động vật có nguy cơ bị mất đi. Nó đã được đưa vào danh sách nguy cấp theo Công ước về thương mại quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) và phụ lục I Liên hiệp bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN).
Có nhiều lựa chọn khác để thay thế
Một nghiên cứu năm 2016 cho thấy, loại sừng khác có thể thay thế cho sừng Tê giác trong việc giảm cơn sốt cao, an thần và giảm co giật trên thỏ. Sừng chứa các hoạt chất Keratin và các acid amin, và sừng của loài trâu nước Bubali Cornu đã được chứng minh có chứa các hoạt chất tương tự và có tác dụng giống như sừng Tê giác. Vì vậy, nếu cần sử dụng sừng động vật để điều trị, sừng trâu có thể được sử dụng thay thế cho sừng Tê giác.
Trong y học cổ truyền, có nhiều loại thuốc có tác dụng giải độc, làm dịu cơn đau và làm mát cơ thể được chiết xuất từ thiên nhiên. Y học hiện đại cũng cung cấp nhiều loại thuốc hạ sốt và an thần như Acetaminophen, nhóm thuốc Benzodiazepine với giá thành phải chăng. Không cần phải sử dụng phương pháp thử nghiệm trên động vật để tạo ra các loại thuốc trị bệnh cho con người.
Sừng Tê giác có tác dụng làm mát cơ thể và giải độc, nhưng không có tác dụng hỗ trợ sinh lý và điều trị liệt dương. Không có bằng chứng nào cho thấy rằng nó có thể chữa trị ung thư hay các bệnh khác như những tin đồn đang lan truyền. Youmed mong muốn bạn đọc đã tích lũy thêm kiến thức hữu ích để tránh bị lừa tiền và giúp bảo vệ môi trường. Tóm lại, sừng Tê giác có tác dụng giải độc và làm mát cơ thể.
