Kỹ thuật lạm dụng tâm lý thao túng tinh thần (gaslight) được sử dụng khi người chồng, vợ hoặc người thân gần gũi với nạn nhân cung cấp thông tin sai lệch, khiến nạn nhân hoài nghi về nhận thức, suy luận, kí ức và thậm chí cả sự tỉnh táo của bản thân. Phương pháp giải quyết tốt nhất là tin tưởng vào chính mình và không để cho người khác khiến bạn mất niềm tin.
Thao túng tinh thần (gaslight) là gì?
Một hình thức lạm dụng tâm lý hoặc cảm xúc được gọi là Gaslight, trong đó kẻ lạm dụng sử dụng thông tin bị thay đổi, không chính xác để khiến nạn nhân ban đầu lo lắng và bối rối, sau đó dẫn đến nghi ngờ suy nghĩ, giá trị, trí nhớ và khả năng phán đoán của họ, và cuối cùng mất đi khả năng nhận thức về thực tế.
Bạn cần phải nghiên cứu kỹ các dấu hiệu của gaslighting để có thể nhận biết được khi người thân đang cố gắng kiểm soát bạn, nhằm tránh bị tổn thương tâm lý do gaslight.
Áp đặt quyền lực lên người thân. (Ảnh minh họa).
Dấu hiệu của thao túng tinh thần
Theo chuyên gia phân tâm học Robin Stern, những biểu hiện của gaslighting bao gồm: bạn thường xuyên tự đặt câu hỏi về bản thân và đặt vấn đề cho mình; bạn phải suy nghĩ nhiều lần để xác định liệu mình có quá nhạy cảm hay không trong một ngày; bạn thường xuyên cảm thấy lo lắng và có cảm giác như mình đang trở nên điên dại; bạn thường xuyên phải xin lỗi người khác và tự đặt câu hỏi về tình trạng của mình; bạn luôn tự hỏi tại sao mình không cảm thấy hạnh phúc dù đã được đối xử tốt; bạn giấu kín thông tin với gia đình và bạn bè để không phải giải thích cho người khác; bạn cố gắng bảo vệ người yêu/vợ/chồng hoặc người đang bạo hành bạn khi đối mặt với gia đình và bạn bè; bạn bắt đầu nói dối để không bị lăng mạ hoặc để tránh việc người khác bẻ cong thực tế; việc đưa ra quyết định, kể cả những quyết định đơn giản cũng trở nên rất khó khăn với bạn; bạn cảm thấy rằng bản thân đã thay đổi rất nhiều: không còn tự tin, vui vẻ và thoải mái như trước đây; bạn nhận ra rằng có điều gì đó không đúng nhưng không thể giải thích được điều đó; bạn không còn tìm thấy niềm vui và cảm thấy vô vọng; bạn luôn tự đặt câu hỏi liệu mình có phải là một người tốt và cảm thấy rằng mình không thể hoàn thành bất kỳ công việc nào.
Nói rõ rằng bạn cần phải chú ý đến điều này trước tiên, đó không phải là sự cố do bạn gây ra. Thứ hai, bạn không thể thay đổi người đã và đang ảnh hưởng đến tâm trí của bạn. Do đó, hãy tránh xa người đó trong một thời gian.
Cách xử trí khi bị thao túng tinh thần
Nếu bạn có những triệu chứng bị ảnh hưởng tâm lý, hãy xem xét những giải pháp sau đây:
1. Thông báo với người thân về tình trạng của mình
Hãy thấu hiểu cho chính bản thân mình khi bạn nhận ra bất kỳ điều gì trong số những tín hiệu trên. Đối xử chu đáo và lịch sự với trải nghiệm về sự lúng túng và hoài nghi của bạn. “Tôi cảm thấy như tôi đã mất trí rồi. Tôi không biết nên tin cái gì.”
2. Viết nhật ký
Ghi lại những suy nghĩ, cảm xúc và cảm giác của bạn nếu bạn đủ sự riêng tư, bởi điều này có thể giúp bạn giải tỏa căng thẳng. Nhật ký của bạn có thể ghi lại những ấn tượng trái ngược mà không cần sự chắc chắn. Nếu có ai đó hỏi về trí nhớ của bạn, bạn có thể tham khảo lại những ghi chép của riêng mình. Nếu những đồ vật xuất hiện và biến mất một cách bí ẩn, bạn có thể chụp lại hình ảnh một cách chiến lược của các khu vực bạn cho là có vấn đề.
3. Lắng nghe bản thân mình
Hãy chú ý đến những dấu hiệu bên trong bằng sự tò mò và sự hứng thú để khôi phục niềm tin vào chính mình.
Khi tập trung vào chính mình, những cảm xúc mơ hồ sẽ trở nên rõ ràng hơn. Quá trình luyện tập lắng nghe sẽ giúp bạn khôi phục lại sự tự tin vào khả năng cảm nhận của mình.
4. Làm ngơ những động thái của người bạo hành bạn
Bạn chỉ cần đơn giản nói xin chào để thể hiện sự bối rối và nỗi khát khao được hiểu chuyện gì đang diễn ra. Bạn không cần phải tìm ra lí do tại sao một cá nhân nào đó đang điều khiển bạn. Bạn cũng không cần phải gán nhãn một hành vi thành điều khiển nữa.
5. Tìm kiếm sự giúp đỡ
Việc thăm dò ý kiến của những người khác để xác minh nhận thức của bạn về sự chi phối là rất cần thiết. Bạn nên hỏi bất kỳ ai mà bạn tin tưởng, trừ người mà bạn nghi ngờ đang thực hiện sự chi phối đối với bạn. Để đảm bảo chắc chắn, bạn cũng không nên hỏi những người có khả năng đang hợp tác với người đang bắt nạt bạn.
Thay vì đắn đo không biết nhận thức của bạn là đúng hay sai, hãy tìm kiếm những người ủng hộ bạn.
6. Xây dựng lại lòng tin vào bản thân
Các hệ quả của việc thao túng sẽ dần phai đi khi bạn cải thiện quan hệ với chính mình. Bạn sẽ tự nhiên tránh xa hành vi bạo lực tinh thần và sau một thời gian, giới hạn của bạn sẽ được làm mới.
7. Tìm đến một nhà trị liệu tâm lý hoặc người có chuyên môn tham vấn tâm lý
Hãy tìm đến các chuyên gia để họ giúp bạn kiểm soát tốt hơn những cảm xúc của mình, từ đó giúp bạn trở nên bình tĩnh và khỏe mạnh hơn.
Điều bạn không nên làm
Tổng hợp: KLinh.
Nguồn tài liệu tham khảo:
Http://www.Whiteheathervn.Com/tigravem-hi7875u/gaslight.
Http://www.Loveisrespect.Org/content/what-gaslighting/.
Https://www.Quora.Com/How-do-you-combat-someone-gaslighting-you.
Một hình thức lạm dụng tinh thần khác là manipulative behavior, khi một người gần gũi với nạn nhân đưa ra những thông tin không chính xác, gây nghi ngờ đến nhận thức, phán đoán, kí ức và thậm chí là sự tỉnh táo của chính bản thân nạn nhân. Hãy tin tưởng vào bản thân và đừng để những người khác khiến bạn cảm thấy mất niềm tin vào chính mình. Nếu bạn nghi ngờ bản thân bị lạm dụng tinh thần, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ bác sĩ trực tuyến chuyên về tâm lý và thần kinh trên kênh Khám Từ Xa của Wellcare để được tư vấn, chia sẻ và hướng dẫn cách xử trí.
